Öncelikle, eş özrüne başvurularına başvurabilmek için adaylığın kalma şartının arandığını hatırlatırım ve insan kaynaklarının duyuruya çıktığı kılavuza göre 28 Şubat 2015 tarihi itibarı ile adaylığı kalmış veya kalkacak öğretmenlerden diğer istenen şartları taşımak kaydıyla olanların eş özrüne bağlı yer değiştirme isteği dikkate alınacaktır.  

n

Eş  Özrüne kimler başvurabilir, şartları nelerdir gibi birçok sorunun cevaplarını bir araya toparlamaya çalıştım;  

n

Soru 1) Kimler eş özründen yer değiştirme isteğinde bulunabilecek?  

n

Cevap: Öğretmenlerin eşleri aşağıda sıralanan kurum veya kuruluşlarda çalışanlar eş özrüne başvurabilirler.          

n

1. 657 Sayılı Devlet Memurları kanunu 4A kapsamında yani kadrolu memur olarak çalışanlar. 2. 657 Sayılı Devlet Memurları kanunu 4B kapsamında yani Sözleşmeli memur olarak çalışanlar.          

n

3. Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olarak çalışanlar.          

n

4. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun Geçici 20’ nci maddesine göre, bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi çalışanlar. İlgili kanun maddesine bakmak için tıklayınız…(4.sayfa)          

n

5. TOBB ve Odalar gibi kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında çalışanlar.          

n

6. Avukat olup baroya kayıtlı ve vergi mükellefi olarak çalışanlar.          

n

7. Yasama organı üyeliği bulunanlar.          

n

8. Belediye başkanlığında çalışanlar.          

n

9. 23/4/1981 tarihli ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun’a ekli I ve II sayılı cetvellerde belirtilen görevlerde bulunanlar   

n

1 sayılı cetveldeki görevliler ;

n

1.       Valiler;

n

2.       Büyükelçiler,

n

3.       Daimi Temsilciler,

n

4.       Daimi Delegeler;

n

5.       Diyanet İşleri Başkanı ve Din İşleri Yüksek Kurulu Üyeleri;

n

6.       Yüksek Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri;

n

7.       Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı

n

2 SAYILI CETVEL

n

1.       Bakan Yardımcıları (Millî Savunma Bakanlığı Bakan Yardımcısı dâhil) ,

n

2.       Müsteşar ve yardımcıları ( Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri ve Yardımcıları dahil); 3.       Genel Müdür ve Yardımcıları (Ticaret Bakanlığı Dış Ticaret Genel Sekreteri ve Yardımcısı, Hazine Genel Müdürü ve Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri ve Yardımcısı, İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma idaresi Başkanı ve Yardımcısı dahil),

n

4.       Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurul Üyeleri ve Genel Sekreteri,

n

5.       Vakıflar Genel Müdürlüğü İdare Meclis Başkan ve Üyeleri,

n

6.       Gelir İdaresi Başkanı, Gelir İdaresi Başkan Yardımcıları,

n

7.       Gelir İdaresi Daire Başkanları  ve Vergi Dairesi Başkanları,

n

8.        Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanı ve Başkan Yardımcıları,

n

9.        Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu Başkanı ve Başkan Yardımcıları,

n

10.   Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı ve Başkan Yardımcıları,

n

11.   Devlet Personel Başkanı,

n

12.   Atom Enerjisi Komisyonu Genel Sekreteri,

n

13.   Bakanlıklardaki Kurul Başkanları ve Üyeleri,

n

14.   Strateji Geliştirme Başkanları,

n

15.   Bakanlıkların Rehberlik ve Teftiş, Rehberlik ve Denetim, Denetim Hizmetleri başkanları,Vergi Denetim Kurulu Başkan Yardımcıları,Bakanlık Müfettişleri (Maliye Bakanlığı Vergi Müfettişleri ve Bankalar Yeminli Murakıpları dahil) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri,Bakanlık Müşavirleri (Millî Savunma Bakanlığı Bakanlık Müşavirleri dâhil)

n

16.   Birinci Hukuk Müşaviri,

n

17.   Bakanlık Daire Başkanları,

n

18.   İl İdare Şube Başkanları,Bölge Müdürleri ve Başmüdürler

n

19.   Vali Muavini,

n

20.   Kaymakam,

n

21.   İl Hukuk İşleri Müdürü,

n

22.    Polis Akademisi Başkanı,

n

23.   İl Emniyet Müdürü

n

 

n

5441 BAKANLIKLAR VE BAĞLI KURULUŞLARDA ATAMA USULÜNE İLİŞKİN KANUN için tıklayınız….

n

10) Türk Silahlı Kuvvetleri Personeli

n

11) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa tabi üniversite öğretim görevlileri ve çalışanları

n

12) 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununa tabi olanlar

n

13) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında 4/C maddeleri kapsamında sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar

n

14) 399 sayılı KHK kapsamında çalışanlar .ilgili KHK için tıklayınız…

n

15) özel kanunlarla kurulan kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar ile kamu kurum ve kuruluşlarında sürekli işçi olarak çalışanlar

n

16) Eşi kamu kurum ve kuruluşları dışında 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4 üncü maddesinin (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışanlar    

n

Yani ;

n

1.       Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,

n

2.        Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise;

n

a) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar,

n

b) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar

n

c) Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin  komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,

n

d)Tarımsal faaliyette bulunanlar,  

n

    Not: Eşi emekli olan öğretmenler, bir defaya mahsus olmak üzere son başvuru tarihi itibarıyla son 6 (altı) ay içinde eşinin emekli olduğunu gösterir belge ile eşinin ikamet ettiği yere yer değiştirme başvurusunda bulunabilirler

n

Soru 2) Kimler Eş özrüne Bağlı Yer değiştirme isteğinde bulunamaz?   

n

Cevap : Öğretmenlerden;     

n

* Kendileri veya eşleri yurt dışında görevli olanlar,(15 eylüle kadar görevleri bitecekler hariç) * Eşleri geçici görevli olanlar,     

n

*Eşleri isteğe bağlı sigortalı olanlar,        yer değiştirme başvurusunda bulunamayacaktır  

n

Soru 3) Eşi Başvuru tarihinden Altı aydan daha fazla süre önce emekli olanlar da eş özrüne başvuru da bulunabilir mi?  

n

Cevap: Mevzuatta Eşi emekli olan öğretmenler, bir defaya mahsus olmak üzere son başvuru tarihi itibarıyla son 6 (altı) ay içinde eşinin emekli olduğunu gösterir belge ile eşinin ikamet ettiği yere yer değiştirme başvurusunda bulunabilirler dendiği için hayır başvuru hakkı bulunmuyor  

n

Soru 4) Her ikiside Öğretmen olan eşler aynı anda eş özrüne başvurabilir mi,eğer başvurabiliyorsa şartları nelerdir?   

n

Cevap: *Evet her ikisi de öğretmen olan eşler aynı anda eş özrüne başvurabilir fakat 1. Aşamasına yapılan başvurudan sonra tercihlerin alındığı 2. Aşamaya sadece bu eşlerden biri diğerinin yanına eş özrüne bağlı yer değişikliği isteğinde bulunabilir.

n

*Ayrıca Sağlık durumu özrü ya da genel ve özel hayatı olumsuz etkileyen nedenlere bağlı olarak yer değiştirme başvurusu uygun bulunan öğretmen eşlerden, talebi hâlinde diğer eşin de yer değişikliği başvurusu birlikte alınacaktır.  

n

Soru 5) “Eşi Askerde Olan öğretmenler” de Eş özrüne bağlı tayin isteyebilir mi?  

n

Cevap: Bu sorunun iki türlü cevabı var;        

n

*Öğretmenlerden askerlik görevini yapmakta olanlardan eşi askerde olanlar eşlerinin görevli olduğu yere eş özrü tayini isteyebilir.       

n

*Eşi sigortalı olarak çalışan öğretmenler askerde olan eşlerinden dolayı yer değiştirme isteğinde bulunamazlar.Çünkü sigortalı çalışanlardan istenen belgeler arasında başvuruların son günü itibari ile sigortalılığının devam ettiğinin gösterir belge var ki askerde olan eş bu belgeyi tedarik edemeyecektir.Zaten mevzuatta sadece kamu görevlisi eşin tayin isteyebileceği yazılıdır.

n

Soru 6) “Askerde bulunan öğretmen” eşinin yanına tayin isteyebilir mi ?    

n

Cevap : Yurt dışında görevlendirilenler ile aylıksız izinli olan öğretmenlerden yurt dışı görev sürelerinin veya izinlerinin 28 ŞUBAT 2015 tarihine kadar sona ereceğini belgelendirenler, hükmüne göre şu anda askerde bulunan (aylıksız izinli) öğretmen eğer 15ine kadar göreve başlayabiliyorsa ve bunu belgelendirirse tayin isteyebilir.  

n

Eşi Sigortalı İş’te Çalışanlar    

n

Soru 7) Eşi hangi sigortalı işte çalışanların başvuruları değerlendirmeye alınır?  

n

Cevap: Öğretmenlerinin başvurularının kabul edilebilmesi için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4 üncü maddesinin (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışmaları gerekiyor. Bu kapsamdaki sigorta çeşitler ise şu şekilde sıralayabiliriz;

n

MADDE 4- Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından;

n

a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,

n

b) Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise;

n

1) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar,

n

2) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar,

n

3) Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin  komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,

n

4) Tarımsal faaliyette bulunanlar,

n

 

n

31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu için tıklayınız… Bir hayli soru gelen tarımsal faaliyet üzerine yapılan sigortalılığın kabul edilip edilmediğidir. Görüldüğü üzere; tarımsal faaliyette bulunan bir işte çalışıp sigortası yatırılanlarında özür durumu başvuruları kabul edilmektedir

n

Soru 8) Eşleri sigortalı çalışanların sigortalı çalışma süresi ne kadar ve hangi gün itibarı ile bu süreye balkır?  

n

Cevap: Birinci aşama başvurularının son günü itibarıyla son iki yıllık süre zarfında en az 360 gün sigortalı hizmeti olması gerekir yani bu, 2015 YARI TATİL  özür durumu için 9 Ocak  2015-9 Ocak ağustos 2013 yılları arasındaki süre içinde toplamda (aynı işyerinde veya farklı farklı işyerlerinde) 360 gün sigortanın yatırılmış olması gerekir. Bir gün bile eksik olsa başvuru kabul edilmez!

n

Soru 9) Başvuruların son günü itibari ile 360 gün sigortalı olma koşulunu sağlayan fakat sigortalılığı devam etmeyen öğretmen eşlerin başvuruları kabul edilir mi ?

n

Cevap : Hayır sigortalı çalışanlardan beklenen birinci aşama başvurularının son günü itibari ile son iki yıl içinde 360 gün sigortanın yatırılmasının yanı sıra o zamanda halen sigortalılığında devam etmesidir ve bunu yine SGK dan dan alacakları belgede yazıyor olması gerekir.Aksi takdirde başvuru red edilir.

n

Soru 10) Eşleri Sigortalı Çalışanlarının özür durumuna bağlı yer değişikliği başvurularının kabul edilebilmesi için sigortalı eş’ten istenen şartların hepsi nedir?

n

Cevap: Sigortalı eşin yanına öğretmenin gidebilmesi için öğretmen eşinden beklenen şartlar şu şekilde sıralanır;      

n

1. Birinci aşama başvurularının son günü itibarıyla son iki yıllık süre zarfında en az 360 gün sigortalı hizmeti olduğunu ve sigortalılığının hâlen devam ettiğini gösterir belge   

n

2. Birinci aşama başvurularının son günü itibarıyla sigortalılığının hâlen devam ettiğini gösterir belge (birinci belgede de bu husus yazıyor olmalı)     

n

3. Bağlı bulunduğu vergi dairesinden veya ilgili meslek kuruluşundan alınacak işyerinin faaliyette olduğunu gösterir belge   

n

4. Sigortalı çalışan öğretmen eşinin  çalışmakta olduğu işyerinden alınacak görev yeri belgesi

n

Soru 11) Eşi,Türkiye genelinde faaliyet gösteren ve  merkezi bir il/ilçede olan fakat bu il/ilçeden farklı yerde çalışan öğretmen eşinden beklenen belgeler ve şartları nelerdir.  

n

Cevap :      1. Birinci aşama başvurularının son günü itibarıyla son iki yıllık süre zarfında en az 360 gün sigortalı hizmeti olduğunu ve sigortalılığının hâlen devam ettiğini gösterir belge   

n

2. Birinci aşama başvurularının son günü itibarıyla sigortalılığının hâlen devam ettiğini gösterir belge(birinci belgede de bu husus yazıyor olmalı)     

n

3. Bağlı bulunduğu vergi dairesinden veya ilgili meslek kuruluşundan alınacak işyerinin faaliyette olduğunu gösterir belge   

n

4. Sigortalı çalışan öğretmen eşinin  çalışmakta olduğu işyerinden alınacak görev yeri belgesi

n

5. Merkezi farklı il/ilçede olan şirkette çalışan kişinin çalıştığı il/ilçede  yerde  işyerinin faal olduğuna dair belge ;     

n

a.Anonim şirketler için kendi işyerlerinden,     

n

b.Diğer şirketler için çalıştıkları ildeki *vergi dairesi,* belediye veya *ilgili meslek kuruluşundan alacakları belge istenecektir.  

n

Soru 12) 360 Gün Sigortalı çalışılan sürenin tamamı sadece bir iş yerinde mi geçmiş olması gerekir?  

n

Cevap : 360 gün sigortalılık süresinin hesabında, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4 üncü maddesi kapsamında geçen hizmet sürelerinin tamamı birlikte değerlendirilecektir.Yani illa bir işyerinde çalışılması gerekmez.Önemli olan 360 gün sigortalılığın doldurulmuş olmasıdır ve başvuru esnasında halen sigortalı çalışıldığına dair belgenin ispatıdır.Kişi isterse kısa süre önce farklı bir işyerinde başlamış olsun,burada önemli olan o işyerinin yatırdığı sigortanın sistemde yatırılıyor olarak görülmesidir.  

n

Soru 13) Sigortalı çalışan eşin çalıştığı süre 360 günü tamamlamıyorsa başvurabilir mi ?  

n

Cevap: Sigortalılık süresinin yeterli olmaması halinde, borçlanılmak kaydıyla son iki yıllık süre zarfında askerlikte geçen süreler de sigortalı olarak geçirilen süreler kapsamında değerlendirilir.     Eşi Kamu görevlisi veya devlette çalışanlar    

n

Soru 14) Eşi kamuda veya kamu niteliğindeki kuruluşlarda çalışan öğretmenlerin eş özrüne başvurabilmesi için istenen belgeler nelerdir?   

n

Cevap : “Kimler eş özründen yer değiştirme isteğinde bulunabilecek?” yazımda belirttiğim meslek kuruluşlarından sigortalı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4 üncü maddesinin (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışanlar dışındaki meslekte çalışanlardan istenen belgeler şunlardır;      1. Eşlerinin çalışmakta olduğu kurum/kuruluştan alınacak görev yeri belgesi       2. Eşleri 6 ay içinde emekli olanlardan emekli olduğunu gösterir belge ile eşlerinin ikamet ettiği yeri gösterir belge

n

Soru 15) Özür durumu tayinleri sırasında eşi de aynı anda başka ile atanan öğretmen eş özrüne başvurabilir mi?  

n

Cevap: Normalde yaz özür durumuna bağlı yer değiştirme başvuruları duyurusunda böyle bir hakkı tanımıştır fakat Ocak 2015 yarı tatil özür durumuna bağlı yer değiştirme başvuruları duyurusunda böyle bir haktan bahsedilmemiş. Yaz döneminde; Birinci aşama başvurularının son günü itibarıyla başka bir il’e atamasının yapıldığını belgelendiren kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların, görev yeri belgesi aranmadan sadece atama kararları yeterli kabul ediliyordu. Yani 2014 yarı tatil atama dönemi için 1. Atama başvuru aşamasının son günü  itibari ile eşinin başka bir ile ataması çıktıysa (kamu, kurum veya kuruluşlarda) atama kararnameleri ile eş özrü yer değişikliğinde bulunabiliyordu. 

Sedat DEGER

n

Anadolu Eğitim Sendikası

n

 

n

Muğla İl Başkan Yardımcısı