Milli Eğitim Bakanlığı 14.08.2014 Perşembe günü itibari ile Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atamayı yaptı. Bu atamayı belirli bir takvim eşliğinde ve  plan çerçevesine koyarak yapmadığı için  bu re’sen atamanın baştan yanlış olduğunu söyleyebilirim. Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlerin bu şekilde yangından mal kaçırır gibi daha yer değiştirme sorunları dururken ve zorunlu hizmet yükümlülerine yer değiştirme döneminde yeterince tercih hakkı verilmemişken sessiz sedasız bir anda yapılması öğretmenleri açık bir şekilde mağdur etmektedir. Bu uygulama ile bakanlık hata yapmıştır

Öncelikle, 14.08.2014 Perşembe günü gerçekleştirilen zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atamada haksızlıklar yaşandı. Eş özründen eşlerinin yanına gelip daha sonra çeşitli sebeplerden dolayı boşanan öğretmenlerin, Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme  Yönetmeliğinin 33. Maddenin 2. Fıkrasına göre boşandıkları andan sonraki ilk yer değiştirme döneminde zorunlu çalışma yükümlülüklerini yerine getirmek ya da eksik olan sürelerini tamamlamak üzere zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarına atanırlar. Bu şekilde eş özrü sonlanan biri Denizli’de diğeri Tokatta görevli öğretmenden Denizli’de görevli olan öğretmen Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atama ile Hakkâri’ye atanırken Tokatta Erbaa’daki bayan öğretmen kendi okulunda kalıyor. Bu şekilde Türkiye’nin farklı illerindeki zorunlu hizmete bağlı atamalarda farklılıkların yaşanması bu sürecin iyi planlanmadığını ve eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.

 Denizli Çameli Kalınkoz ortaokulu 1. Hizmet bölgesi 5. Hizmet alanı yani zorunlu hizmet kapsamındaki okulda görsel sanatlar öğretmeni ihtiyacı olmasına karşın 2014 Yılı İller Arası İsteğe Ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirme tercihlerine yansıtılmadı. Bu yüzden, Denizlideki zorunlu hizmet yükümlüsü görsel sanatlar öğretmenleri bu okulu tercih edemediği için sistemdeki kısıtlı sayıdaki okullara yerleşemediler. Fakat sanki öğretmenlere yeteri kadar tercih hakkı verilmiş gibi Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atama ile istekleri dışında Türkiye’nin farklı bölgelerine atamaları çıkartılmıştır. Bakanlıktan zaten ikinci defa iller arası yer değiştirme talepleri de güncel olmayan okullara göre İller Arası İsteğe Ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirme işlemlerinden ötürüydü. Bu şekli ile zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenler iki kere mağduriyet yaşamaktadır.

  Zorunlu Hizmet ve re’sen atama önerilerimizi(tıklayınız)  Anadolu Eğitim Sen sendikası olarak bakanlığa 08.07.2014 ‘te bakanlığa sunmuştuk. Olası yer değiştirme sorunların önüne geçip öğretmenlerin mağdur edilmemesini talep etmiştik. Görünen o ki bakanlık bu konuyu biraz aceleye getirmiş olmalı ki zorunlu hizmet yükümlülerin atamalarında hata yaptı.

  Bakanlığa yaptığımız başvuruda, sadece zorunlu hizmet yükümlülerin yer değiştirebileceği atama takvimi belirlenmesini isteyerek İl içi veya iller arası yer değiştirme döneminde atanamayan öğretmenler için re’sen atama yerine  öncelikle il içinde daha sonra il dışı olmak üzere zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumlara atanabileceği tercihlerin alınmasını talep etmiştik. İl milli eğitim müdürlükleri kendi illerindeki zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen tüm okulları zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerin kendi aralarında başvurabileceği bir atama planlaması ile beraber yapması daha adil olacaktır demiştik. Önerilerimiz dikkate alınmadığı için bakanlık  Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atamayla atanan öğretmenleri mağdur etmiştir.

22 Temmuz 2014 tarihindeki “İl İçi Atamalarında Zorunlu Hizmet Yükümlüleri de Başvuru Yapabilmeli(tıklayınız)” yazımda; Adaylığı kalkmış  Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlerin sadece illerarası yer değiştirme döneminde değil değiştirme döneminde de zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen okullara tercih edebilmesini söylemiştim. Bunun dayanağı olarak Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme  Yönetmeliğinin isteğe bağlı ve zorunlu hizmet yükümlülüğüne bağlı yer değiştirme konularının ilgili madde ve hükümlerinden;

1) Yönetmeliğin İsteğe ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirmeler İsteğe ve zorunlu çalışma yükümlülüğüne bağlı yer değiştirmelerde duyuru, başvuru ve tercihler başlığı olan 25. Maddesinin 6. Fıkrasını 
2) Yönetmeliğin  33 . Maddenin  2. Fıkrasını 
3) Yönetmeliğin 34. Madde 1. Fıkrasını  ve son olarak 
4)Yönetmeliğin  28. Madde 2. Fıkrası 
   
   Hükümlere göre  öğretmenlerin zorunlu hizmet yükümlülüğüne bağlı yer değiştirme başvurularının hem il içinde hemde il dışı yer değiştirme dönemlerinde yapabilmesi gerektiğini açıklamıştım. Kısacası adaylığı kalkan zorunlu hizmet yükümlüsü olup zorunlu hizmet sayılmayan okulda görevli öğretmenlerin  adaylığı kalktıktan sonra hem il içi hem de il dışı atamalar ile beraber zorunlu hizmet sayılan okullara geçmek üzere tercih haklarının verilmesi gerekiyor.

Zorunlu Hizmet yükümlüsü öğretmenlere yeterince yer değiştirme dönemlerinde tercih hakkı verilmediği gibi 2014 Yılı İller Arası İsteğe Ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirme döneminde gerek norm kadrolarının güncel olmamasından dolayı  gerek zorunlu hizmet sayılan okullardaki mevcut ihtiyaç kadroların tercih sistemine yansıtılmamasından dolayı Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenler yer değiştirebileceği zorunlu hizmet sayılan okullara tercih edemedi.

  18 Haziran 2014 Çarşamba günü 29034 sayılı resmi gazete de Yayınlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik ile öğretmen norm kadro esasları da değişmişti. Buna bağlı olarak, Bakanlığımızın 18/06/2014 tarihli Norm kadro veri girişi bilgilendirmesi konulu resmi yazısı ile eğitim kurumları norm kadrolarının güncellenmesine ilişkin iş ve işlemleri 30 Haziran-18 Temmuz 2014 tarihleri arasında yapıldı. Yani eğitim kurumları kadro güncellemeleri, iller arası isteğe ve zorunlu çalışma yükümlülüğüne bağlı yer değiştirme döneminden daha sonra yapılmış oldu. Böylece, 2014 Yılı İller Arası İsteğe Ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirme işlemlerine başvuran zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlerimiz güncel olmayan okullara göre tercih yapmak zorunda bırakılmıştı. Ayrıca güncel olmayan kadrolardan bile tüm zorunlu hizmet sayılan okullar öğretmenlere tercih hakkı olarak bile verilmedi. Milli Eğitim Bakanlığı öğretmenlerden hem kısıtlı okullara tercih etmesini bekliyor hemde tercihlerine atanamayan öğretmenleri istekleri dışında ve ansızın atamasını yapıyor bu açıkça kişisel hakları ihlaldir ve dava konusunu oluşturmaktadır. Bu unsura dayanarak bile dava açan öğretmenler hukuksal mücadelesini kazanır bakanlık ise kaybeder.

  Ayrıca bu atamaya bir açıklık ta getirilmesi gerekir.2014 Yılı Öğretmenlerin İller Arası İsteğe Ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirmelerine İlişkin Duyurusunun 5. maddesi a fıkrasına göre; birinci, ikinci ve/veya üçüncü hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında görev yapan zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlerden 15 Eylül 2014 tarihi itibarıyla toplam 3 yıllık çalışma süresini tamamlayanlar il içinde veya iller arasında dördüncü, beşinci veya altıncı hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarına tercihleri doğrultusunda atanması bekleniyordu, eğer bunlardan başvuruda bulunmayanların atamaları Bakanlıkça resen yapılacaktı. Bakanlık ise Perşembe günkü atamada 26 haziran 2014 tarihinde sonuçlandırılan 2014 İller Arası İsteğe ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirme işlemlerine başvurup ataması yapılmayanlar bile re’sen atamalarını yaptı. Burada 2014 Yılı Öğretmenlerin İller Arası İsteğe Ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirmelerine İlişkin Duyurusunun 5. maddesi a fıkrasına göre kavram karmaşasına neden olan iki hüküm bulunmaktadır bunlardan birincisi :”tercihlerinden herhangi birine atanamayanlar, alanlarında norm açığı bulunan diğer zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarına atanır” hükmü ikincisi ise “Bunlardan başvuruda bulunmayanların atamaları Bakanlıkça resen yapılacaktır.” Hükmüdür.Şimdi dün yapılan Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atamayı “tercihlerinden herhangi birine atanamayanlar, alanlarında norm açığı bulunan diğer zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarına atanır” hükmüne göre mi gerçekleştirdi.Eğer bakanlık bu hüküm doğrultusunda bu atamayı gerçekleştirdi ise yanlış yapıyor çünkü Perşembe günkü atamanın anlamı re’sen atamadır. Bu yüzden kendi duyurusu ile çelişen Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atamayı bakanlığın gözden geçirmesi gerekir.

Özet olarak ;

1)Zorunlu Hizmet yükümlülerden bazıları  Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atama ile atanırken bazılarının atamaları yapılmayarak eşitlik ilkesine aykırı davranılmıştır. Zorunlu hizmet yükümlülerin tespit işlemlerinde hata yapılmıştır.

2) Yer değiştirme dönemlerin tamamında tercih hakkı tanınmayarak öğretmenlere öncelikle kendi istekleri doğrultusunda atanmalarına olanak sağlanmamıştır.

3) 2014 İller Arası İsteğe ve Zorunlu Çalışma Yükümlülüğüne Bağlı Yer Değiştirme işlemleri güncel olmayan norm kadrolara göre yapılmadığı için gerçek ve az sayıda okullara göre tercih hakkı tanınmıştır.

4) Zorunlu hizmet yükümlülerine tüm zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen okulların tamamı tercihlere yansıtılmadığı için adeta öğretmenler istekleri dışında atanmaya zorlanmıştır. Öğretmenleri mağdur etmemek adına zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere bulundukları ilde ve diğer tüm illerdeki tüm mevcut zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen (4-5-6. Hizmet alanları) eğitim kurumlarını yer değiştirme dönemlerinde tercihlerine yansıtmaları gerekirdi.

 Anadolu Eğitim Sen olarak Milli Eğitim Bakanlığa önerimizi tekrarlıyoruz;

*Zorunlu hizmet yükümlülerin yer değiştirebileceği atama takvimi belirlenmeli.

* İl içi veya iller arası yer değiştirme döneminde tercih hakkı tanınması ve bu dönemlerde kendi tercihlerine atanamayan öğretmenler için re’sen atama yerine  öncelikle il içinde daha sonra il dışı olmak üzere zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumlara atanabileceği ayrıca tercihlerin alınmalı.

*İl milli eğitim müdürlükleri kendi illerindeki zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen tüm okulları zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerin kendi aralarında başvurabileceği bir atama planlamanın yapılması gerekir.

  Milli Eğitim Bakanlığı 14.08.2014 Perşembe günü itibari ile Zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlere ilişkin ek atamayı iptal edip oluşan mağduriyet ve haksızlıkların gidermesi gerekir. Daha sonra da önerilerimizi dikkate alıp uygulamaya geçirmelerini bekliyoruz. Bu şekilde atama şekline kimsenin karşı çıkmayacağı, kimseyi mağdur etmeyeceği ve hiçbir dava konusuna olanak dahi vermeyeceği aşikârdır.

Sedat  DEGER /Eğitimci Yazar

AES Genel Merkez Hukuk Danışmanı