Yer değiştirmelerden önce okul dönüşümleri ve norm tespitlerinin tamamlanması gerektiğini ısrarla yazıp söylemiştik. Yayınlanan genelgede de bu önceliğe yer verilmiş, uygun görülen okul dönüşümlerinin Mayıs sonuna kadar yapılabileceği, norm tespitinin ise 21 Haziran’a kadar tamamlanması gerektiği belirtilmiştir. Bu değişim ve tespit sonrası yer değiştirmelerle başlayan sürecin tüm yer değişikliklerinin tamamlanmasından sonra “ilk atama” ile bitirilmesi yerindedir. Araya ilk atamanın sokulduğu hallerde yer değiştirecek öğretmenlerin daha fazla sıkıntı yaşadığı bilinmektedir. Bu noktada il içi ve dışı her tür yer değiştirmede açılmayan bir normun ilk atamaya açıldığının tespit edilmesi halinde, yer değiştiremeyen öğretmenin açabileceği davada elini güçlendirecektir. Bunun istisnası, yer değiştirmeden veya emeklilikten kaynaklı norm boşalmasıdır.

Yer değiştirme önceliğini dönüştürülen okul öğretmenleri ve norm fazlalarına veren bakanlık, bu durumdaki öğretmenleri çalışma sürelerine bakmaksızın öncelikli atayacaktır. Bu noktada sınıf öğretmenlerinin kendi sınıflarında eğitime devam etmesi ve sınıf birleştirme yoluyla norm fazlalığı yaratılmaması konularına dikkat çekilmiştir.

Norm fazlalığında, önceki dönemde uygulandığı haliyle re’sen atama öncesi isteğe bağlı atama yönteminin uygulanacağı, öğretmenin tercihte bulunmaması halinde re’sen (idare takdiri ile zorla) tayin edileceği anlaşılmaktadır. Böyle bir durum ile karşı karşıya kalabilecek üyelerimize normun doğru tespit edilip edilmediği, norm fazlası durumunun doğruluğundan emin olunması, tercih için açılan okullar dışında açık ilan edilmemiş ve branşında açık olan kurumun bulunup bulunmadığı konuları takip etmesi gerektiğini hatırlatıyoruz. Özellikle bir özre, kazanılmış bir hakka dayalı olarak çalışan öğretmenlerin, kazanılmış haklarını gönüllü olarak teslim etmeleri yerine re’sen atamayı yargıya taşıyabilecekleri noktasında uyarıyoruz. Tercih yapıp, atama sonrası davacı olmak hukuken doğru değildir, idarenin elini güçlendirir.

İsteğe bağlı ve re’sen atamalarda gözetilen puan kriteri, normal şartlarda yüksek puanla gidilebilecek ilçe ve il merkezilerine düşük puanla yer değiştirme ile de sonuçlanabilmektedir. Norm fazlalıklarının dağıtılmasından sonra isteğe bağlı ve özür grupları için elde kalan okulların sayısı ve niteliği de değişecektir. Bu durumda başta sınıf öğretmenleri olmak üzere il içinde isteğe bağlı yer değiştirmeyi bekleyen yüksek puanlı öğretmenlerin haksızlığa uğrayacağı muhakkaktır.

Genelgeden isteğe bağlı il içi ve il dışı yer değiştirme işlemlerinin birlikte mi ayrı ayrı mı yapılacağı anlaşılamamaktadır. Aynı madde 2010 Mayıs Zorunlu hizmet affından sonra atanan öğretmenlerin de yer değiştirme başvurularının alınacağı anlaşılmakta ise de bu 3 işlem için Haziran-Temmuz aralığı verilmiş olması, bu işlemlerin sırası ve başlama- bitiş tarihleri konularında bakanlığın netleşmediği anlaşılmaktadır.   

Alan değiştirme takvimini Temmuz ayına bağlayan bakanlığın, başkaca bir açıklama yapmamış olmasından bu değişikliğin hemen hemen her yıl yapılan değişiklik kapsamında mı, 2012 Ağustos özür gruplarında yer değiştirmediği için alan değiştirmek zorunda kalanlar için yerinde alana dönüş şeklinde mi yapılacağından emin olamayız. Bu noktada bakanlıktan bugüne kadar aldığımız bilgiler ve taleplerimiz doğrultusunda “zorunlu alan değiştirenlerin eski alanlarına dönüşü” için bir çalışma yürütülmekte olduğunu söyleyebiliriz. Her başvuranın eski alanına döneceği anlamına gelmeyen bu çalışmalarla zamana yayılmış, kademeli bir dönüş için bakanlıkça bir çalışma yürütülmektedir.

Özür gruplarında yer değiştirme sürecini 15 Temmuz-05 Ağustos aralığında yapacağını ilan eden bakanlık yine isteğe bağlı yer değiştirme başlığında olduğu gibi birlikte ayrı ayrı bilgisi paylaşmamıştır. Özür gruplarında puan-kontenjan sınırlamasının sürdürülmesi durumunda her iki grubun da mağdur olacağı açıktır. Vazgeçilen il-ilçe emrine atanma uygulamasının faturası bu dönemlere de yansımış, uzak illerden özrünün bulunduğu ilin  uzak bir ilçesine atanan pek çok öğretmenin il içi mağduriyeti sürmektedir. Aynı şekilde özrü kapsamında il dışı yer değiştirecek olan öğretmenleri bekleyen tehlike İLÇE EMRİ verilmemesidir. Bakanlığın yüzlerce dava kaybettiği bu konu bu atama dönemi öncesi yönetmelik değişikliği ile çözülmeli, ilçe emri uygulamasına dönülmelidir. Danıştay kararı ile eksikliği belgelenen öğrenim özrü konusunu da bu kapsamda ilgili kılavuzda diğer özür grupları yanında görmeyi bekliyor, taleplerimizi de bu yönde sürdürüyoruz.

Sağlık özrü içinde bu güne kadar yer verilmeyen tüp bebek tedavisinin, eş özründe dışlanan Denizci eşlerinin SGK lılık durumu gibi istisnai sayılan ama insani olan noktaların kılavuza eklenmesini ayrıca talep ediyoruz. Çocukların eğitimine bağlı özrün bursla ve başarı kriteriyle kayıt olunan kolej öğrencileri velilerine de tanınması hususu ayrıca değerlendirilmelidir.

Yalnızca bu genelge ve takvime bakarak yapılacak yorum oldukça genel olacaktır. Altını çizmek istediğimiz son nokta ise okul idarecileri ile il-ilçe milli eğitim müdürlüklerinin NORM BELİRLEME işlemlerinde akıllıca ve adil davranmalarıdır. Yer değiştirme işlemlerinden sonra yapılacak ilk atamaları da göz önünde bulundurarak, normunu korumak isteyen öğretmeni yerinde mutlu etmek, yer değiştirmek isteyen öğretmene norm oluşturmak beceriden çok iyi niyet gerektirir. İlan edilecek normları il ve ilçeler bazında takip edecek olan sendikamız üyelerinin haklarını koruma adına başarılı ve başarısız milli eğitim müdürlüklerini ilan edecek, bakanlık nezdinde başvurularda bulunacaktır. Bu noktada üyelerimizden gelecek bilgi paylaşımlarından yararlanacağımız için il içinde veya dışında, isteğe ya da özrü kapsamında yer değiştirme başvurusu yapacak olan öğretmenlerimizin ilan edilmeyen normlar, öğretmen lehine çalışmayan idareleri sendikamıza bildirmeleri talep ediyoruz.

Başta Zorunlu hizmet affı mağduru olup doğuda unutulmuş öğretmenler olmak üzere, yer değiştirme hakkı gasbedilen tüm öğretmenlere yönelik hassasiyeti yaptığı eylemler, açıp kazandığı emsal davalar, bakanlık üzerinde yürüttüğü kesintisiz mücadele ile tescillenen sendikamız, 2013 Yaz dönemi yer değişikliklerinde de adaletin tesisi için çalışacaktır.

Anadolu Eğitim Sendikası Hukuk Sekreterliği

hukuk@aes.org.tr