24-25 EKİM tarihlerinde Antalya da gerçekleşen II. Eğitim Kongresine katılan Anadolu Eğitim Sendikası;    mesleki eğitimi güçlendirilmesi ve geliştirilmesi konusundaki sorun ve çözüm önerilerini özet şeklinde sunmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürü Sayın Osman Nuri GÜLAY’ ı makamında ziyaret etti. Genel başkanımız Sayın Cansel GÜVEN ve Mesleki ve Teknik Eğitim Komisyonu Başkanı Sayın Ali ÖZGÜL tarafından gerçekleştirilen ziyaret Antalya’da sunulan raporu detaylandırmak ve karşılıklı görüş alışverişinde bulunmak açısından oldukça verimli geçmiştir.

Ziyaret sırasında Sayın Genel Müdürü Nitelikli İnsan Gücü ile ilgili önerimiz konusunda bilgilendiren sendikamız heyeti, sorunların genel müdürlükçe de fark edilmiş olduğunu tespit etmiştir. Genel müdürlüğe ulaşan raporların titizlikle incelendiğini, sendikal görüşlerden de yararlanıldığını açıklayan Sayın GÜLAY, yakın zamanda gerçekleşecek reform niteliğinde değişiklikler yapacaklarını müjdeledi. Genel Müdür Osman Nuri GÜLAY Sayın Bakanımızın bu konunun üzerine hassasiyet ile durduklarını, genel bütçedeki payımızın %20 oranında arttırıldığını, Mesleki ve Teknik Okullarımızın önünü açacak kanun ve yönetmeliklerin hazırlandığını kısa süre içerisinde bunları hayata geçeceği konusunda bizlere umut veren açıklamalarda bulunmuşlardır. Mesleki ve Teknik Eğitim veren okulların yönetim süreçleri, atölye ve laboratuvarların donanımları, öğrenci kalitesinin artırılması yönünde yapılan ve yapılacak proje içerikleri bizleri umutlandırmıştır.

Sayın Genel Müdürümüzün açıklamaları doğrultusunda yapılan ve yapılacak her olumlu değişikliği sendika olarak destekleyeceğimiz, değişiklikleri titizlikle takip ederek uygulama sırasında yapıcı fikirlerimizi kendilerine ileteceğimiz bilinmelidir. Bizi samimi bir ilgiyle dinleyen ve söylemleri yapıcı önerilerimizle de örtüşen Genel Müdürümüze teşekkür ediyoruz. AES Mesleki ve Teknik Eğitim Komisyonu Başkanı Sayın Ali Özgül tarafından sunulan öneriler aşağıya alıntılanmıştır. Çalışmalarımız sürecektir. 

TÜRKİYE NÜFUSUNUN BEŞERİ SERMAYE ENDEKSİNİ YÜKSELTECEK KALİTELİ VE NİTELİKLİ İNSAN GÜCÜ İÇİN ÖNERİLERİMİZ

1-Mesleki eğitimin cazibesinin artırılmasına yönelik kamuoyunu bilgilendirme çalışmaları ve iletişim kampanyaları etkin kullanılmalıdır.“Meslek lisesi memleket meselesi” sloganını bir temenni olmaktan çıkarıp, ivedilikle somut adımlar atılmalıdır. 

2- Mesleki eğitime akademik başarısı yüksek öğrencileri yönlendirmek için sürekli kamu spotları yayınlanmalıdır. Nasıl cerrahların el becerisi yanında akademik bilgileri olması gerekiyorsa, bir teknik personelinde sadece el becerisi yeterli olmamaktadır.

3- Mesleki eğitim diğer politik tartışmaların gölgesinden çıkarılmalıdır. İmam hatip liselerinin meslek lisesi kapsamında olması, bu okullara yönelik politika ve tartışmaların mesleki eğitim üzerinden yapılmasına yol açmaktadır. Meslek liseleri için yapılması gereken reformlar imam hatip tartışmaları nedeniyle geriye itilmektedir. İmam hatip liseleri ekonomi-sanayi ve hizmet sektörü açısından bir meslek lisesi değildir. Meslek lisesi imam hatip lisesi sorunu ayrıştırılmalı, her iki konuya farklı çözümler getirilmelidir.

4- Bugünkü meslek lisesi algısı“düşük başarılı öğrenciler”, “düşük kalitede eğitim” “düşük statülü işler” “üniversite yolu kapalı” imajını içermektedir. Bu imaj değiştirilmelidir. Orta öğretimde reform yapmak isteyen ülkelere önerilerin başında bu imajın değiştirilmesi ve üniversite yolunun desteklenmesi vardır. Üniversite yolu tıkalı bir okula aileler çocuklarını göndermek istememektedir. Bu da bu okullarda başarısı düşük öğrencilerin yoğunlaşmasına neden olmaktadır. Başarılı öğrencilerin meslek liselerine girmesi, bu okullarda eğitim seviyesinin yükselmesine katkı sağlayacaktır.

5- Meslek Lisesi mezunlarına üniversiteye girişte diğer mezunlara oranla alanlarına göre pozitif ayrımcılık yapılmalıdır. Alanları ile ilgili tercihlerini ilk 5 sırada yazanlara burs verilmeli istihdam garantisi sağlanmalıdır. Yine alanları ile ilgili tercihlerde mutlaka kontenjan ayrılmalıdır. Çünkü uygulamanın içinden gelen bir meslek liselinin mimar mühendis ve diğer meslekte olmaları ciddi nitelik kazandıracaktır.

6- Genel lise mezunlarının işsizlik oranı oldukça yüksektir. Bu mesleksiz mezunlar ya işgücü piyasasında mesleksizler sınıfına dâhil olmakta ya da işgücü piyasasına girememektedir(özellikle kızlar ev kadını olmaktadır). Bu nedenle, mesleki eğitimin sadece meslek liseleri ile sınırlı kalmaması, genel liselerde de öğrencilere bazı temel mesleki becerilerin kazandırılması gerekir. Bu temel becerileri alan kişilerin daha sonra mesleki eğitimle meslek sahibi olmaları daha kolay olacaktır. Bunun için genel liselere ve ilköğretimdeki öğrencilere seçmeli öğrencilere meslekler tanıtılarak el becerileri geliştiren bazı dersler konulabilir.

7- Mesleki yeterlilikler kazandıran eğitim ve öğretim kurumları, mesleki eğitim programlarını ulusal meslek standartlara uygun olarak geliştirmeli. Bu kurumlar ve programlarının akredite edilmesi ile ilgili çalışmalara hız verilmedir.

8- Mesleki ve teknik okullara müdür olarak atanacaklarda aranması gereken öncelikli kriterin meslek dersi öğretmeni olması gerekmektedir. Ayrıca buraya atanacak müdürleri yönetici seçme sınavı başarısı yayında aynı zamanda mesleki geçmişlerini, tecrübelerini de de göz önüne almak gerekmektedir. Mesleki alandaki tecrübesi, sektör eğitimleri, katıldığı mesleki hizmetçi eğitim faaliyetleri, lisansüstü eğitim durumları idareci atamalarında göz önünde tutulmalıdır.

9- Mesleki ve teknik okullarımızda idari iş ve işlemler akademik liselere oranla daha ağır ve yoğundur. Öğrenci sayısına göre müdür yardımcısı oranında pozitif bir değişikliğe gidilmelidir. Okuldaki en az 1 yada 2 müdür yardımcısının meslek dersi öğretmeni olması yerinde olacaktır.

10- 3308 Sayılı Kanun gereği 20 kişi ve üzerinde işçi çalıştıran işletmelerin işçi sayısının en azı %5 en fazlası %10 u kadar stajyer çalıştırma yükümlükleri vardır. Fakat bu durum yeterince denetlenmemekte ve yaptırım uygulanmamaktadır. Bu konunun mutlaka denetmeler tarafından titizlikle denetlenmesi gereklidir.

11- Meslek dersi öğretmenlerimizin birçoğu meslekleri ile ilgili fuarları, konferans ve çalıştayları takip etmemekte, daha doğrusu ekonomik nedenlerden dolayı edememektedir. YÖK te olduğu gibi bu tür mesleki-akademik çalışmalara katılacak öğretmenlerimize yolluk ve yevmiye tahsis edilmelidir. 

12- Nüfusu belli sayının altında olan, alanında sektör bulunmayan yerleşim yerlerinde açılan meslek liselerinin öğrencileri, yerel işletmelerde beceri eğitimini özüne uygun şekilde alamamaktadır. Kasaba, kırsal ilçe gibi teknik işletmelerin az olduğu (hatta olmadığı) yerlerde öğrenciler beceri eğitimini okulda almakta, dersin amacına ulaşmak mümkün olamamaktadır. Popülist kaygılarla her yerleşim yerinde bu okulların, alan ve dalların açılması doğru değildir, bölgenin iş istihdam analizleri incelenmeli ve iş istihdam olanağı yüksek yerlerde bu okullar açılmalıdır, maliyetli (pahalı) mesleki eğitim yatırımı karşılığını bulmalıdır.

13- Meslek öğretmenleri teknik personel olarak kendi okulunun, bakanlığımıza bağlı diğer eğitim kurumlarının ve hatta diğer kamu kuruluşlarının teknik hizmetlerini, donanım ihtiyaçlarını da gidermektedir. Çoğu zaman vakit yaratarak, dinlenmeden ve fedakarca yerine getirilen bu hizmetin temelinde milli ve devletçi duygular yatmaktadır. Eğitimde ve üretimde oldukça yıpratıcı olan meslek öğretmenliğinde, geçmişte de uygulandığı gibi yıpranma paylarının pozitif ayrımcılıkla yeniden düzenlenmesi, emekliliğe esas süreye de yansıtılması yerinde olacaktır.

14- Tematik meslek liselerinin açılması doğru bir karardır. Lakin bu okullara öğretmen ataması yapılırken LİYAKAT gözetilmelidir. Tematik meslek liselerine öğretmen ve idareci atarken sendikal veya siyasal torpilin etkili olduğu algısını yıkmak için süreç şeffaf ve denetlenebilir şekilde işletilmelidir. Asıl olan öğrencinin doğru, yetkin öğretmenle buluşmasıdır. 

15- Bireysel öğrenme materyallerindeki eksiklerin bir an önce giderilmesi ve bu konuda öğrenci merkezli öğrenme yerine öğretmen merkezli eğitime biraz daha ağırlık verilmesi gerekmektedir. Mevcut haliyle “öğrenci merkezli eğitimde” yeterli düzeyde öğrenme disiplini sağlanamamaktadır.

16- Uygulamalı çalışmalardaki öğrenci grup sayısının fazla olması (özelikle 10.sınıf seviyesindeki meslek derslerinde) her öğrenci ile teker teker ilgilenme konusunda ciddi sorunlar oluşturmaktadır. Öğretmenlerimiz mevcut müfredat içinde bölgenin istihdam, öğrenci ve atölye kapasitesine göre uygulama faaliyetlerini belirlemede özgür olmalıdır.

17- Türkiye’nin sosyo-ekonomik kalkınmasında mesleki eğitimi önemli bir araca dönüştürebilmek için mesleki eğitim kurumları dinamik bir yapıya kavuşturulmalı ve bu konuda yapısal değişimler yapılmalıdır. Mesleki eğitim veren kurumların bu değişken durumlara karşı bina, araç gereç, eğitimcilerin eğitimi ve müfredatlar yönünden sürekli güncellenmesi, yenilenmesi gerekmektedir. Elbette tüm bunları yapmak bir maliyete neden olacaktır. Mesleki ve teknik eğitim pahalı bir eğitimdir. Bu yüzden meslek ihtiyaç analizlerinin sürekli yapılması ve oluşabilecek ihtiyaçlar önceden kestirilerek yeniden yapılanma sürecinin sürekli işletilmesi gerekmektedir.

18-Hafta sonu yükseköğretime hazırlama kurslarına verilen ek dersin 2 katı uygulaması Mesleki Açık Öğretim Lisesi Yüz yüze öğretim programı dersleri içinde verilmelidir. Okul içi meslek barışı için önemli bir noktadır.

Anadolu Eğitim Sendikası