Siyasilerin Değil,
Tüm Eğitim Çalışanlarının Sendikası
Sayı: 1017-25/8408 Tarih: 13/06/2025
Konu: Çoklu Yabancı Dil Eğitim Modelindeki Belirsizliklerin Giderilmesi Ve Okullar Arası Eşitliğin Sağlanması Talebi
T.C.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA
İlgi: a) Çoklu Yabancı Dil Eğitim Modeli Kapsamına Alınacak Okullara İlişkin Başvuru Ve Uygulama Kılavuzu
Daha önce ülkemiz Resmi Ortaokulları ilgi (d) nin “Çizelgenin Uygulanması İle İlgili Açıklamalar” başlıklı kısmının 5. Maddesine dayanarak, okullarda Yönetim kararı ile okul durumuna göre belirli sayıda sınıfları yabancı dil ağırlıklı eğitim alacak şekilde yapılandırmakta ve taleplerin fazla olması durumunda öğrencilerin hazır bulunuşluk seviyelerini dikkate alarak bu süreci yürütmekte idiler. Yine ülkemiz İmam Hatip Ortaokulları da Din Öğretimi Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine Talim Terbiye Kurulu Başkanlığının aldığı ilgi(c) karara göre bu sınıfları uygulamakta ve 5. Sınıf öğrenci kayıtlarında hazır bulunuşluk düzeylerine bakabilmektedirler. İmam Hatip Ortaokulları mevcut durumda da bu uygulamaya devam etmekte ve fakat resmi Ortaokullar için ilgi(a) nın yayımlanması ile belirsiz bir durum ortaya çıkmıştır. Şöyle ki, gerek ilgi(a) düzenlemeleri, gerek ilgi (b) de yapılan değişiklikler öğrencilerin hazır bulunuşluk durumunun dikkate alınmasına engel olmakta, daha doğru deyişle buna izin vermemektedir.
Oysa Yabancı dil ağırlıklı eğitim verilen sınıf uygulamaları son dönemde kalitesi ile kendinden söz ettirmekte, dil eğitiminde yetkin ve özsaygılı bireyler yetiştirmeye vesile olmaktadır. Bir süredir uygulana gelen bu sınıflar, veliler tarafından takdirle karşılanmaktadır. Hatta birçok velinin Özel Eğitim Kurumlarını tercih edecekken, bu sınıf uygulamaları sayesinde “devletin eğitim ve eğitimci kalitesine” güvenerek devlet okullarını tercih ettiği görülmektedir.
Fakat gelinen noktada ilgi(a) ile ve ilgi(b) nin “Çizelgenin Uygulanması İle İlgili Açıklamalar” başlıklı bölümünde 5. Madde de yapılan değişiklik ile mevcut uygulamaların sonlandırılması isteği “örtülü” olarak ortaya çıkmaktadır. Keza hemen tüm Ortaokul Müdürlükleri yeni durumu kavrayamamakta ve Çoklu Yabancı Dil Eğitim modeline başvurmaktan imtina etmektedir. İlgi (a) kılavuzu incelendiğinde ülke genelinde 300 okulun bu modeli uygulayabileceği belirtilse de ön başvuruda model uygulanacak sınıf sayısının belirlenmesi istenmekte, ama aynı zamanda sınıfların talebe göre açılması gerektiği söylenmektedir. Veli talebinin, başvuruda belirtilen sınıf mevcut sayısından fazla olması durumunda ne yapılacağı belirsizdir. Bu halde öğrenci sayısının hangi kritere göre belirleneceği izaha muhtaçtır. Diğer taraftan bu modelde eğitim almak isteyen öğrencilerin bir sınıfa nasıl toplanacağı da belirsizdir. Keza öğrenciler 5. Sınıf kayıt sisteminde e okul tarafından rastgele dağıtılmakta, modeli tercih eden öğrenciler farklı şubelere dağılmaktadır.
Talep fazlalığı durumunda hazır bulunuşluk düzeyine göre öğrenci seçilmesi zorunluluğu kanımızca yeni modelde de zorunluluktur ve fakat güncel düzenlemelerde bunun yapılmasını sağlayacak hiçbir mevzuu hüküm bulunmamaktadır. Bakanlığınızın kastı yumuşak bir geçişle dil sınıflarını bir taraftan uygulanamaz hale getirirken bir taraftan da aslında uygulamanın genişletilerek devam ettiği görünümü vermek ise bu bizce yanlış yapılmaktadır. Çünkü rastgele dağıtılan sınıflarda Çoklu Yabancı Dil Eğitimi Modeli hem fayda sağlamayacaktır, hem de veliler ve okul yönetimleri tarafından tercih görmeyecektir.
Konunun diğer boyutu ise şudur; Milli Eğitim Sistemi adı üzere eğitimde milli bir uygulamayı gerektirmektedir. Eğitimde fırsat eşitliği tüm bireyler için sağlanmalıdır. İmam Hatip Ortaokulları dilediği gibi sınavla öğrenci alırken, diğer Ortaokulu tercih edecek öğrencilerin bundan mahrum bırakılması eşitlik duygusunu zedelemektedir. Salt Din Öğretimi Genel Müdürlüğüne bağlı olması bahsedilen okul türlerine bu kadar farklı uygulama yapabilme kabiliyeti sağlarken, “normal” ortaokulların üvey evlat muamelesi görmesi kamu vicdanını yaralamaktadır. Ayrıca bu uygulamalar Özel Eğitim Kurumlarına yapılmış bir “kıyak” algısı da oluşturmuştur. Nitekim yeni düzenlemeler ile birçok ortaokul yönetimi dil ağırlıklı sınıf uygulamasını rafa kaldırmış, neticesinde 5. Sınıf öğrenci velilerinin “zorunlu istekli” olarak özel okullara kaymasına sebep olmuştur. Devlet vatandaşları arasında ayrım yapmaz. Her bir öğrencimiz kaliteli eğitimi hak eder. Eşit şartlarda eğitim hakkı, yetenekli bireyler için seviye belirleme uygulamalarının yapılamayacağı şeklinde yorumlanamaz. Talep eden ve eğilimini ispatlayan öğrenciler pozitif ayrımcılığı hak eder. Kaldı ki LGS sınavı ile bizatihi Bakanlık öğrencileri seviyelerine göre zaten tasnif etmektedir.
Bakanlığınız tarafından, ilgi(a) düzenlemesi ile amaçlananın ne olduğunun açık şekilde belirtilmesi zorunludur. İlgi(a) kılavuzda yukarıda değindiğimiz belirsizliklerin giderilmesi gerekmektedir. Öğrenci hazır bulunuşluk seviyelerinin ölçülmesine Bakanlığınız karşı ise, aynı tavrın İmam Hatip Ortaokullarında da gösterilmesi gerekmektedir.
Tüm bu açıklanan gerekçeler ve olgular dikkate alınarak Bakanlığınız tarafından gerek ilgi(a) da gerekli düzenlemeler yapılarak, gerekse ilgi(b) ilgili kısımları değiştirilerek ilgi(d) deki gibi bir düzenlemeye dönülerek resmi ortaokulların uygulamadan önceki gibi faydalanmasının sağlanmasını talep ediyoruz. Ayrıca konu ile ilgili yapılacak çalışmalar ve yapılamayacak ise nedenlerinin 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu uyarınca tarafımıza bildirilmesi hususunda,
Gereğini arz ederiz.